Kim tiêm đã qua sử dụng đâm phải (Needlestick) trong nha khoa không bao giờ là tai nạn nhỏ. Bài viết cung cấp kiến thức toàn diện về nguy cơ lây nhiễm HBV, HCV, HIV; trách nhiệm pháp lý của phòng khám; quy trình xử lý phơi nhiễm chuẩn OSHA; và cách xây dựng hệ thống phòng ngừa hiệu quả cho đội ngũ nha khoa.
Các bác sĩ nha khoa thường được nghe rằng kim đâm không nghiêm trọng và họ không cần xét nghiệm máu. Điều này hoàn toàn sai — và đây là lý do.
Tija Hunter, CDA, EFDA
Ngày 9 tháng 2, 2024 – 4 phút đọc
Hiểu lầm: Nếu bạn bị kim bẩn đâm tại nơi làm việc, bạn không cần xét nghiệm máu. Nếu muốn xét nghiệm, bạn phải tự đi vào thời gian riêng của mình.
Điều này sai ở rất nhiều khía cạnh!
Nếu bạn vô tình bị kim đâm, bị cắt, hoặc bị văng chất vào mắt, bạn cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Tôi đã nghe những câu nói khiến tôi rùng mình:
“Sếp bảo tôi đi xét nghiệm vào giờ nghỉ trưa.”
“Tôi bị yêu cầu đi xét nghiệm vào ngày nghỉ.”
“Tôi được nói rằng tôi phải tự trả tiền xét nghiệm.”
“Tôi được bảo phải chấm công ra ngoài để đi xét nghiệm máu.”
“Sếp nói vết đâm không nghiêm trọng, nên tôi không cần xét nghiệm.”
Tất cả những điều này đều sai. Nếu da bạn bị xuyên thủng và chảy máu, bạn cần phải xét nghiệm máu ngay lập tức.
Người chủ lao động có trách nhiệm đảm bảo bạn được chăm sóc y tế đúng cách và phải thực hiện trong vòng 1 giờ kể từ khi xảy ra chấn thương. Đồng thời, chủ lao động cũng phải chi trả toàn bộ chi phí liên quan, bao gồm chi phí xét nghiệm cho bệnh nhân nguồn (source patient) nếu xác định được.
Nguy cơ từ kim đâm
Phơi nhiễm máu do tai nạn kim đâm, đứt tay, cắn hoặc bắn chất dịch cơ thể có thể dẫn đến nhiễm các virus lây qua đường máu như:
- Viêm gan B (HBV)
- Viêm gan C (HCV)
- HIV
Viêm gan là tình trạng viêm của gan. Khi gan bị viêm hoặc tổn thương, chức năng gan bị ảnh hưởng.
Tại Hoa Kỳ, các virus viêm gan phổ biến nhất là A, B và C. Trong nha khoa, HBV và HPV là những tác nhân dễ lây truyền nhất.
Một số người nhiễm HBV chỉ mắc bệnh trong vài tuần (nhiễm cấp). Nhưng những người khác sẽ phát triển thành viêm gan B mạn tính — kéo dài suốt đời.
Vâng, “suốt đời”.
Bạn có thể không bao giờ hồi phục hoàn toàn. Điều đó đủ nghiêm trọng chưa?
Giảm thiểu nguy cơ từ kim đâm
Phòng khám của bạn cần có quy trình bằng văn bản về phòng ngừa chấn thương và xử lý phơi nhiễm qua da hoặc niêm mạc. Nếu phòng khám chưa có, hãy chủ động đề nghị trong buổi họp đội ngũ tiếp theo và tình nguyện hỗ trợ xây dựng.
Tập huấn hằng năm là bắt buộc.
Đội ngũ của bạn phải được đào tạo định kỳ hằng năm theo hướng dẫn của OSHA, bao gồm:
- Phòng ngừa kim đâm
- Biện pháp kỹ thuật và thực hành làm việc an toàn
- Quy chuẩn an toàn nơi làm việc và tiêu chuẩn phòng chống tác nhân gây bệnh qua đường máu
- Quy trình xử lý khi xảy ra kim đâm
Xử lý ngay lập tức khi bị kim đâm
1. Dừng mọi việc bạn đang làm.
2. Tháo găng, rửa vết thương bằng xà phòng và nước, sau đó lau khô hoàn toàn.
3. Báo cáo sự cố cho quản lý, bác sĩ hoặc trợ thủ trưởng.
- Nếu xác định được bệnh nhân nguồn, hãy thông báo vụ việc và yêu cầu họ xét nghiệm.
- Bệnh nhân có quyền từ chối, nhưng phải được ghi rõ trong hồ sơ.
- Trấn an bệnh nhân rằng phòng khám sẽ chi trả toàn bộ chi phí — họ không phải tự trả.
4. Ghi chép sự cố ngay lập tức khi mọi thứ còn mới trong trí nhớ:
- Bạn đang làm gì?
- Sự cố xảy ra như thế nào?
- Xảy ra ở đâu?
-Mẫu báo cáo thường có trong hồ sơ OSHA.
5. Đến cơ sở y tế mà phòng khám đã quy định sẵn để làm xét nghiệm máu nền, ưu tiên có xét nghiệm HIV nhanh.
Bạn sẽ cần tái khám theo đúng phác đồ theo dõi — hãy đảm bảo tuân thủ đầy đủ.
Tóm lại
Ngăn ngừa luôn là chìa khóa quan trọng.
Bằng cách:
- Xây dựng quy trình phòng ngừa kim đâm
- Tập huấn hằng năm
- Cải thiện quy trình làm việc
- Tăng cường an toàn trong thao tác
… bạn có thể giảm tỷ lệ chấn thương tại nơi làm việc. Và nếu sự cố xảy ra, bạn sẽ biết chính xác cần làm gì để được bảo vệ.
Bạn có thể tìm hiểu thêm các sản phẩm gây tê nha khoa
Kim tiêm gây tê
Bình huỷ kim tiêm sau khi sử fụng