Cách Vệ Sinh Hàm Duy Trì Sau Niềng Răng: Hướng Dẫn Đầy Đủ Từ A đến Z

Hàm duy trì là gì

Hàm duy trì (Retainer) là một thiết bị nha khoa được sử dụng sau khi kết thúc quá trình niềng răng nhằm giữ răng ở vị trí mới, ngăn ngừa răng dịch chuyển trở lại vị trí sai lệch ban đầu.

Tác dụng của hàm duy trì:

Ổn định vị trí răng sau chỉnh nha: Sau khi tháo mắc cài hoặc khay niềng, răng vẫn còn có xu hướng dịch chuyển do dây chằng nha chu và xương ổ răng chưa ổn định.
Giữ kết quả sau niềng răng lâu dài.
Hỗ trợ quá trình tái tạo xương ổ răng ở vị trí mới của răng.

Thời gian đeo hàm duy trì:

Thường phải đeo ít nhất 1–2 năm, hoặc lâu hơn tùy tình trạng răng và chỉ định của bác sĩ.
Một số trường hợp cần đeo suốt đời (đặc biệt là hàm duy trì cố định).

Tại sao cần vệ sinh hàm duy trì thường xuyên?

Hàm duy trì được đeo trong miệng mỗi ngày, tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, mảng bám, thức ăn và vi khuẩn. Nếu không được làm sạch thường xuyên:

• Hàm duy trì sẽ tích tụ vi khuẩn, tạo mùi hôi khó chịu.

• Dễ hình thành cao răng, gây viêm nướu, viêm lợi.

• Làm tăng nguy cơ sâu răng ở những răng tiếp xúc.

• Giảm tuổi thọ và độ bền của hàm duy trì.

• Ảnh hưởng đến kết quả sau niềng răng.

Vì vậy, việc làm sạch hàm duy trì mỗi ngày là yêu cầu bắt buộc, không thể bỏ qua.

Các loại hàm duy trì phổ biến và cách vệ sinh tương ứng

Hiện nay, có 2 loại hàm duy trì chính, mỗi loại có phương pháp làm sạch khác nhau:

a. Hàm duy trì tháo lắp (Retainer trong suốt hoặc loại Hawley)

Đây là loại bệnh nhân có thể tự tháo ra – lắp vào hàng ngày. Thường là:

• Hàm duy trì trong suốt (Essix)

• Hàm duy trì nhựa – dây kim loại (Hawley)

Cách vệ sinh:

• Rửa bằng nước mát hoặc nước ấm (không nóng) mỗi khi tháo ra.

• Dùng bàn chải mềm riêng, không dùng bàn chải đánh răng.

• Có thể dùng dung dịch vệ sinh chuyên dụng cho retainer, hoặc tự pha các dung dịch tự nhiên an toàn như sau.

5 Cách vệ sinh hàm duy trì đơn giản – hiệu quả – tiết kiệm

1. Vệ sinh với nước ấm và xà phòng dịu nhẹ

• Dùng nước ấm (không quá nóng) và một chút xà phòng không mùi.

• Dùng bàn chải mềm chải nhẹ các mặt của hàm duy trì.

• Rửa lại bằng nước sạch thật kỹ.

2. Dùng baking soda

• Trộn 1 thìa cà phê baking soda với một ít nước để tạo thành hỗn hợp sệt.

• Dùng bàn chải mềm chà lên hàm duy trì.

• Rửa sạch bằng nước ấm.

→ Công dụng: Loại bỏ mùi hôi, vi khuẩn, giúp trắng sáng nhẹ nhàng.

3. Dùng giấm trắng

• Trộn giấm trắng và nước ấm theo tỉ lệ 1:1.

• Ngâm hàm duy trì trong 15–30 phút.

• Chà nhẹ và rửa sạch kỹ lưỡng.

→ Công dụng: Hòa tan cặn canxi, mảng bám khoáng cứng đầu.

4. Dùng xà phòng Castile tự nhiên

• Hòa tan một lượng nhỏ xà phòng Castile (hoặc dầu olive + dầu dừa) với nước ấm.

• Ngâm và chải sạch hàm duy trì như thông thường.

• Rửa kỹ lại bằng nước sạch.

5. Dùng viên sủi làm sạch hàm duy trì chuyên dụng

• Có thể mua tại các nhà thuốc hoặc phòng khám, hoặc mua online ngay tại nha khoa mall

• Chứa enzym và chất kháng khuẩn, rất tiện lợi.

• Làm theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.

Những sai lầm phổ biến khi vệ sinh hàm duy trì (Cần tránh ngay)

❌ Dùng kem đánh răng: Kem đánh răng có chất mài mòn, làm xước bề mặt nhựa, gây ố vàng và mờ đục.

❌ Dùng nước sôi: Nhiệt độ cao làm cong, biến dạng hàm duy trì.

❌ Dùng nước súc miệng có cồn: Gây khô và giòn nhựa, tăng nguy cơ nứt vỡ.

❌ Dùng chất tẩy mạnh (như thuốc tẩy, cồn 90 độ): Gây độc hại nếu ngấm vào hàm duy trì.

❌ Ngâm trong nước ngọt có gas: Việc này không những không làm sạch mà còn thúc đẩy vi khuẩn phát triển.

❌ Không vệ sinh hộp đựng hàm duy trì: Đây là nơi vi khuẩn có thể tích tụ. Cần rửa sạch hộp mỗi ngày.

Một số mẹo giúp duy trì hàm duy trì luôn sạch và bền

• Luôn rửa hàm duy trì sau khi tháo ra khỏi miệng.

• Không để khô tự nhiên, nên ngâm trong nước cất hoặc khăn ướt nếu chưa thể vệ sinh ngay.

• Không quấn vào khăn giấy khô — dễ bị ném nhầm hoặc khô giòn.

• Để riêng bàn chải vệ sinh hàm duy trì — không dùng chung với bàn chải đánh răng.

• Đến nha sĩ kiểm tra định kỳ để điều chỉnh hoặc thay thế nếu cần.

Bao lâu nên thay hàm duy trì?

Thông thường, tuổi thọ của hàm duy trì dao động từ 6 tháng đến vài năm, tùy loại và cách chăm sóc:

• Hàm Essix: 6–12 tháng, dễ mòn và gãy.

• Hàm Hawley: có thể dùng 3–5 năm nếu giữ gìn tốt.

• Hàm cố định: kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần tại nha khoa.

→ Nếu bạn thấy hàm bị ố màu, nứt, cong vênh hoặc hôi nặng, hãy liên hệ bác sĩ chỉnh nha ngay để được thay mới.

Kết luận

Việc đeo và vệ sinh hàm duy trì là bước không thể thiếu sau quá trình chỉnh nha. Một chiếc hàm duy trì sạch sẽ không chỉ giúp duy trì nụ cười đẹp mà còn đảm bảo sức khỏe răng miệng lâu dài.

Nếu bạn đang gặp khó khăn khi vệ sinh hàm duy trì hoặc cần kiểm tra định kỳ, đừng ngần ngại liên hệ phòng khám nha khoa uy tín để được tư vấn cụ thể.
Bạn có thể tham khảo thêm các loại vật liệu hỗ trợ chăm sóc răng miệng
Sản phẩm chăm sóc răng miệng
Nước súc miệng ngăn ngừa mảng bám
Bàn chải răng miệng
Máy tăm nước vệ sinh răng miệng  
Hoặc tham khảo thêm các loại vật liệu hỗ trợ điều trị chỉnh nha sau đây
Mắc cài chỉnh nha 
Dây cung chỉnh nha 
Thun chỉnh nha 
Keo dán mắc cài 
Lò xo chỉnh nha 
Nút hook chỉnh nha 
Minivis chỉnh nha 
Dụng cụ chỉnh nha 
Các loại vật liệu hổ trợ chỉnh nha 
Sáp giảm đau chỉnh nha