Phục hình toàn hàm (full-mouth rehabilitation) là một trong những phương pháp điều trị toàn diện và phức tạp nhất trong nha khoa hiện đại. Phương pháp này không chỉ giúp cải thiện chức năng ăn nhai, phát âm mà còn mang đến nụ cười thẩm mỹ, tự nhiên và hài hòa cho những bệnh nhân gặp vấn đề nghiêm trọng như: mòn răng lan rộng, sâu răng nhiều răng, mất răng kéo dài và sai khớp cắn phức tạp hạng 2, hạng 3
Case lâm sàng
Một phụ nữ 53 tuổi đến khám với nhiều vấn đề nghiêm trọng về răng miệng, bao gồm mòn răng lan rộng, sâu răng, mất nhiều răng và khớp cắn hạng II sâu rõ rệt. Nỗi lo lắng đáng kể về nha khoa của bệnh nhân cũng là một yếu tố phức tạp thêm cho trường hợp này.
Quyết tâm khôi phục sức khỏe răng miệng, bệnh nhân đã bắt đầu một hành trình điều trị được lên kế hoạch cẩn thận dưới sự hướng dẫn của một bác sĩ nha khoa tận tâm. Một mối quan hệ tin tưởng vững chắc được xây dựng, cùng với kế hoạch điều trị chi tiết, ứng dụng công nghệ số và các mô hình mock-up để bệnh nhân được tham gia và hiểu rõ trong suốt quá trình.
Đánh giá ban đầu và lưu trữ hồ sơ kỹ thuật số
Điều trị khởi đầu bằng quá trình thu thập dữ liệu kỹ thuật số toàn diện. Máy quét iTero tiên tiến đã ghi lại hình ảnh chính xác của hai cung hàm cùng với tương quan cắn tối đa (MIP), tạo nên một mô hình kỹ thuật số chính xác. Hình ảnh kỹ thuật số độ phân giải cao sử dụng máy ảnh Canon Rebel T3 với hệ thống flash kép, cùng với ghi nhận giá mặt bằng hệ thống Sam 3 giúp truyền đạt thông tin hiệu quả đến kỹ thuật viên labo.
Kế hoạch thiết kế nụ cười toàn diện được trình bày bằng Keynote và PowerPoint, kết hợp các yếu tố thẩm mỹ, chức năng, cấu trúc và sinh học, hỗ trợ truyền thông minh bạch giữa bệnh nhân và nhóm điều trị liên chuyên khoa (hình 1–6).
.png)
Điều chỉnh chiều cao cắn (VDO)
Để khắc phục tình trạng chiều cao cắn bị sụp, một điều chỉnh từ 1.5 mm đến 2 mm được thực hiện bằng phần mềm exocad. Mẫu tạm được tạo trực tiếp tại ghế điều trị từ khuôn silicone đúc theo mô hình in 3D. Primescan của Dentsply được dùng để quét các vùng đã sửa soạn, phục vụ cho labo thiết kế phục hình tạm chính xác theo chiều cao cắn mới.
Chiều cao cắn thích hợp ban đầu được xác định bằng cách đặt composite lên răng trước hàm dưới và đánh giá trực tiếp. Sau đó, tiến hành sửa soạn và tạo mẫu tạm. Giai đoạn mẫu tạm rất quan trọng để đánh giá chức năng và thẩm mỹ tại chiều cao cắn mới. Primescan cung cấp chi tiết vùng viền hoàn tất đến labo, trong khi leaf gauge hỗ trợ xác định khớp cắn trung tâm chính xác.
Lập kế hoạch và tiến hành điều trị
Một phương án điều trị thay thế đã được trình bày, bao gồm nhổ toàn bộ răng không thể phục hồi và sử dụng hàm giả tháo lắp thay vì implant. Tuy nhiên, bệnh nhân hiểu rằng việc phục hồi chiều cao cắn là yếu tố then chốt để đạt được khớp cắn chức năng lý tưởng, dù chọn phương án nào.
Điều trị diễn ra theo nhiều giai đoạn, bao gồm nhổ răng và đặt implant tức thì tại vị trí răng số 10 và 14. Ban đầu, một cầu tạm cantilever được gắn vào răng số 11 tại vùng răng số 10. Khi implant tích hợp hoàn toàn và sẵn sàng chịu lực, một máng Essix từ bản mock-up được sử dụng để tạo mão tạm bắt vít trực tiếp tại ghế.
Abutment tạm được đặt và máng Essix được điều chỉnh để tạo lỗ vặn vít. Sau khi thử phù hợp, abutment được tháo ra để xử lý vi mài và gắn với vật liệu tạm. Sau khi cố định trong miệng, vùng tiếp cận được che chắn để ngăn chặn vật liệu xâm nhập và tạo hình profile mọc tối ưu bằng composite flow giúp mô nướu lành thương hiệu quả.
Phục hình tạm và giai đoạn hoàn tất
Phục hình tạm và cuối được thiết kế cân bằng giữa thẩm mỹ và chức năng, nhấn mạnh vào sự ổn định khớp cắn và tương quan hàm. Bệnh nhân mang phục hình tạm được labo chế tạo trong vòng 3–4 tháng để cơ hàm và khớp thái dương hàm thích nghi trước khi chuyển sang phục hình vĩnh viễn (hình 7–14).
Trong giai đoạn kiểm tra chiều cao cắn, thời gian tích hợp implant cho phép tạo hình mô nướu bằng abutment tạm và mão bắt vít, hỗ trợ phát triển gai nướu và tạo hình vùng mọc lý tưởng, giúp implant hòa nhập hoàn hảo với răng tự nhiên cả về chức năng lẫn thẩm mỹ (hình 15–20).
Sau 4 tháng mang phục hình tạm, bệnh nhân nhận được phục hình cuối cùng gồm mão và veneer bằng zirconia, hoàn tất quá trình tái tạo nụ cười. Xi măng SpeedCem của Ivoclar màu trung tính được sử dụng để gắn phục hình. Leaf gauge tiếp tục được sử dụng để đảm bảo khớp cắn trung tâm (CR) chính xác với phục hình sau cùng (hình 21). Kết quả là một phục hình chức năng và hài hòa, đáp ứng kỳ vọng của bệnh nhân về cả độ ổn định lẫn thẩm mỹ.
Kết quả điều trị
Khôi phục hoàn toàn chức năng ăn nhai.
Khớp cắn ổn định, cơ hàm hoạt động hài hòa.
Thẩm mỹ nụ cười tự nhiên, trẻ trung.
Bệnh nhân vượt qua được nỗi sợ nha khoa, lấy lại sự tự tin.
Tại sao phục hình toàn hàm cần bác sĩ chuyên sâu?
Phục hình toàn hàm không chỉ đơn thuần là làm răng, mà là một quá trình điều trị phức tạp liên quan đến phân tích khớp cắn, đánh giá cơ hàm, sự tương thích mô mềm – cứng, kết hợp công nghệ kỹ thuật số, implant và thẩm mỹ phục hình. Bác sĩ thực hiện cần:
- Kiến thức chuyên sâu về khớp cắn và chức năng hàm mặt.
- Kỹ năng sử dụng công nghệ số và lên kế hoạch điều trị dài hạn.
- Khả năng giao tiếp hiệu quả với labo và bệnh nhân.
Kết luận
Phục hình toàn hàm là lựa chọn lý tưởng cho những bệnh nhân bị hư hỏng răng toàn diện. Kết hợp kỹ thuật số, implant, veneer và kiểm soát VDO sẽ mang đến hiệu quả lâu dài về chức năng, thẩm mỹ và chất lượng sống.
Lời cảm ơn từ tác giả:
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến kỹ thuật viên bậc thầy Sean Han, CDT tại Masters Arch Dental Lab, người đã thực hiện xuất sắc phục hình cho ca lâm sàng này.
Bác Sĩ: Hibret Benjamin, DDS