Cấy ghép răng là một trong những phương pháp phục hình tiên tiến và được ưa chuộng nhất hiện nay. Với tỷ lệ thành công được báo cáo cao, dao động từ 88%–98% trong nhiều nghiên cứu, implant vẫn được xem là tiêu chuẩn vàng trong điều trị mất răng. Tuy nhiên, không phải ca lâm sàng nào cũng đạt kết quả mong muốn. Thất bại cấy ghép có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào – từ giai đoạn sớm do mất tích hợp xương, đến giai đoạn muộn do viêm quanh implant hoặc quá tải cơ học. Khi implant bị thất bại, câu hỏi lâm sàng đặt ra là: Có nên thay thế implant mới không, và làm thế nào để tăng tỷ lệ thành công của implant thay thế?
Cấy ghép răng thay thế: 3 phương pháp lâm sàng giúp tăng tỷ lệ sống còn sau khi cấy ghép ban đầu thất bại
Tác giả: Dr. Scott Froum, DDS
Ngày 11 tháng 1 năm 2023 – Thời gian đọc: 5 phút
(Bài viết gốc đăng ngày 5/6/2018, được cập nhật định dạng vào tháng 1/2023)
Tổng quan
Cấy ghép răng từ lâu đã được xem là phương pháp phục hình răng hiệu quả với tỷ lệ thành công cao được ghi nhận trong nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, các biến chứng vẫn có thể xảy ra, và tỷ lệ thất bại hoặc cần tháo bỏ implant được báo cáo dao động từ 5% đến 12%.
Sau khi một implant bị tháo bỏ, bệnh nhân thường đứng trước quyết định khó khăn về việc lựa chọn phương án thay thế. Phục hình tháo lắp có thể được cân nhắc, nhưng hiếm khi là lựa chọn ưu tiên. Cầu răng cố định trên các răng thật kế cận có thể áp dụng nếu chỉ có một vị trí implant bị thất bại, tuy nhiên phương án này đòi hỏi mài răng trụ và yêu cầu mô nha chu đủ khỏe để chịu được lực nhai của cầu răng.
Phần lớn bệnh nhân vẫn mong muốn thay thế implant thất bại bằng một implant mới.
Tỷ lệ sống còn của implant thay thế
Theo y văn, tỷ lệ sống còn của implant thay thế dao động từ 69% đến 91%, thấp hơn so với implant ban đầu. Ngoài ra, implant thay thế thường cần ghép mô mềm hoặc mô cứng, thời gian lành thương lâu hơn, cần abutment và mão mới, đồng thời làm tăng chi phí điều trị.
Trước khi tiến hành cấy ghép lại, việc xác định nguyên nhân thất bại của implant ban đầu là điều bắt buộc. Bên cạnh đó, bác sĩ nên áp dụng các biện pháp giúp cải thiện khả năng tích hợp xương của implant thay thế.
3 phương pháp lâm sàng giúp tăng tỷ lệ thành công của implant thay thế
1. Loại bỏ hoàn toàn mô mềm xơ trong ổ implant
Khi một implant mất liên kết với xương, hiện tượng mô sợi phát triển bao quanh (encapsulation) có thể xảy ra, tạo thành lớp ngăn cản sự tiếp xúc giữa xương và bề mặt implant, cản trở quá trình tích hợp xương.
Do đó, cần nạo sạch hoàn toàn ổ implant và loại bỏ kỹ lưỡng tất cả mô mềm trước khi đặt implant mới. Dụng cụ phải đủ sắc để có thể tiếp cận đến đáy ổ implant và cạo sạch thành xương quanh ổ.
Sau khi loại bỏ mô xơ, bước tiếp theo là xử lý hóa học bề mặt ổ implant để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn các mô còn sót.
(Hình 1: Hình X-quang cho thấy mất tích hợp hoàn toàn và hiện tượng bao xơ)
(Hình 2: Dụng cụ Slade Blade socket curette được sử dụng để lấy bỏ mô sợi trong ổ implant còn lại)
2. Loại bỏ triệt để vi khuẩn trong ổ implant và mô xung quanh
Các implant bị viêm quanh implant (peri-implantitis) thường nhiễm các chủng vi khuẩn tương tự như trên răng tự nhiên. Những vi khuẩn này có thể bám trên bề mặt implant và tồn tại trong mô quanh implant.
Việc loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn bằng các biện pháp khử độc hóa học cho ổ implant và mô xung quanh là cần thiết. Hai chất được sử dụng phổ biến là:
-
EDTA trung tính (pH 7,4) – nhẹ nhàng với mô, ít gây kích ứng.
-
Axit citric 60% (pH 1) – hiệu quả nhưng có thể gây tổn thương mô.
Ngoài ra, chiếu laser khử khuẩn mô mềm quanh vùng implant thất bại giúp giảm viêm và cải thiện quá trình lành thương.
(Hình 3: Miếng bông tẩm axit citric 60% dùng để khử độc ổ implant)
(Hình 4: Khử trùng mô mềm bằng laser trong quá trình tháo implant để hỗ trợ lành thương)
3. Tăng cường tân mạch máu (angiogenesis) cho mô cứng và mô mềm
Tuần hoàn máu đến mô quanh implant đóng vai trò then chốt trong quá trình tích hợp xương. Bề mặt implant vốn không có mạch máu, nên nguồn cung cấp máu phụ thuộc hoàn toàn vào mô xung quanh. Khi implant thất bại, mạch máu quanh vùng này thường bị tổn thương.
Vì vậy, việc tăng cường khả năng sinh mạch (angiogenesis) sẽ giúp cải thiện khả năng lành thương và tích hợp của implant mới. Một số biện pháp gồm:
- Decortication (khoan nhẹ thành ổ implant bằng mũi khoan tròn hoặc kim chuyên dụng) để kích thích chảy máu và hình thành mạch mới.
- Bổ sung các yếu tố tăng trưởng và protein ngoại sinh như:
+Yếu tố tăng trưởng tiểu cầu (PDGF)
+Huyết tương giàu tiểu cầu bạch cầu (L-PRF)
+Chất dẫn xuất chất nền men răng (EMD)
+ Protein cảm ứng xương (BMPs)
Kết luận
Dù implant thay thế thường có tỷ lệ thành công thấp hơn implant ban đầu, ba phương pháp lâm sàng trên có thể cải thiện đáng kể tỷ lệ sống còn của implant được cấy lại.
Trước khi điều trị, bác sĩ cần trao đổi rõ ràng và trung thực với bệnh nhân về các khó khăn, rủi ro, và kỳ vọng thực tế của việc cấy implant lần hai để đạt được kết quả tối ưu.
Nguồn:
Bài viết gốc xuất hiện trên Perio-Implant Advisory, một tài nguyên chuyên sâu dành cho nha sĩ và bác sĩ nha chu, tập trung vào các vấn đề liên quan đến cấy ghép và nha chu.
Tài liệu tham khảo
1. Levin L, Sadet P, Grossmann Y. Đánh giá hồi cứu 1.387 implant đơn lẻ: theo dõi 6 năm. J Periodontol. 2006;77(12):2080–2083. doi:10.1902/jop.2006.060220
2. Esposito M, Grusovin MG, Coulthard P, Thomsen P, Worthington HV. Phân tích so sánh sau 5 năm về hiệu quả của các hệ thống implant nha khoa tích hợp xương: tổng quan hệ thống các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng. Int J Oral Maxillofac Implants. 2005;20(4):557–568.
3. Levin L. Xử trí các trường hợp thất bại implant. J Appl Oral Sci. 2008;16(3):171–175. doi:10.1590/S1678-77572008000300002
4. Duyck J, Naert I. Nguyên nhân, triệu chứng và các yếu tố ảnh hưởng đến thất bại của implant răng miệng. Clin Oral Investig. 1998;2(3):102–114.
5. Grossmann Y, Levin L. Tỷ lệ thành công và sống còn của implant đơn được đặt tại vị trí implant thất bại trước đó. J Periodontol. 2007;78(9):1670–1674. doi:10.1902/jop.2007.060516
6. Zhou W, Wang F, Monje A, Elnayef B, Huang W, Wu Y. Tính khả thi của việc thay thế implant tại các vị trí thất bại: tổng quan hệ thống. Int J Oral Maxillofac Implants. 2016;31(3):535–545. doi:10.11607/jomi.4312
7. Quirynen M, Listgarten MA. Phân bố hình thái vi khuẩn quanh răng thật và implant titanium theo phương pháp Brånemark. Clin Oral Implant Res. 1990;1(1):8–12.
Bạn có thể tham khảo thêm các loại dụng cụ và vật liệu sử dụng trong quá trình phẫu thuật implant và làm phục hình trên implant
Xương ghép trong phẫu thuật implant
Màn xương cố định
Bộ vít vặn phục hình trên implant
Giấy cắn chỉnh khớp cho phục hình implant
Cao su lấy dấu chuyên dụng cho implant
Vật liệu làm khóa chuyển trong lấy dấu implant
Chén đựng xương trong phẫu thuật implant
Mũi cạo vôi cho răng implant